اهمیت کاربرد رسانه ها
1- شکل دهی تجارب یادگیری دست اول و یا نزدیک به آن
2- ایجاد انگیزه یادگیری و کمک به تداوم آن
3- صرفه جویی در زمان آموزش
4- ارتباط آسان تر و تفهیم بهتر
5- شکل دهی یادگیری سریع تر ، عمیق تر و پایدارتر
6- شکل دهی تجارب یادگیری ناممکن
اصول انتخاب :
- هیچ رسانه ، وسیله ، رویه یا تجربه خاصی نمی تواند به تنهایی برای یادگیری بهترین باشد
- در مواقع انتخاب رسانه بایستی اطمینان یافت که با اهداف رفتاری آموزش، هماهنگی دارد .
- استفاده مؤثر از یک رسانه در امر آموزش یک موضوع خاص ، مستلزم شناخت کافی آنها است
تمایلات و علاقه مندی های شخصی نباید درانتخاب رسانه یا وسیله کمک آموزشی اثر گذارد
حدیان در سال (1380) در کتاب مقدمات تکنولوژی آموزشی تقسیم بندی زیر را از رسانه های آموزشی ارائه میدهد
1.رسانه های آموزشی غیر نورتاب
در این دسته از رسانه ها،تابلوهای آموزشی،مواد آموزشی سه بعدی(مدلها،ماکتها،برشها و...)،چارتها ،پوسترها ونمودارها قرار می گیرد
.2- رسانه های آموزشی نورتاب ساکن
در این دسته رسانه هایی نظیر فیلم استریپ واسلاید قرار می گیرد.
3- رسانه های آموزشی نورتاب متحرک
در این دسته رسانه هایی نظیر: فیلمهای متحرک،تلویزیون،تجهیزات ویدئویی وتلویزیون مدار بسته قرار می گیرد».
امیر تیموری (1377) طبقه بندی دیگری را مطرح می کند او می نویسد:«طبقه بندی پیشنهادی ما بر اساس ویژگیهای مهم رسانه هاشکل گرفته است در این طبقه بندی رسانه های آموزشی به طور کلی به چهار طبقه
1. رسانه های دیداری
2. رسانه های شنیداری
3. رسانه های دیداری – شنیداری
4. رسانه های چند حسی
تقسیم می شوند هر یک از این طبقه ها به دسته ها وگروههایی به شرح زیر تقسیم می شود :
1- رسانه های دیداری :رسانه هایی هستند که عمدتاً بر حس بینایی اتکاءداشته واز طریق دیداری پیامهای خود را به مخاطبان منتقل می کنند؛که شامل :
§ رسانه های نوشتاری نظیر : کتابها،روزنامه ها ومجلات،اسناد و مواد تکثیر شده
§ رسانه های غیر نوشتاری نظیر :
• رسانه های تابلویی(نمایشی) :تابلو گچی؛تابلو پارچه ای ،تابلو مغناطیسی،تابلو ماژیکی و...
• رسانه های تصویری مات : نقاشی وطراحی،کاریکاتور،بروشور،پوستر،طرح خطی نمودار ،چارت،نقشه،نشریه دیواری،عکس وپروژکتور اوپک.
• رسانه های تصویری شفاف : میکروفورم ها،تلق شفاف وپروژکتور اورهد،اسلاید وپروژکتور اسلاید،استرئوگراف،فیلم استریپ وپروژکتور فیلم استریپ.
2- رسانه های شنیداری :رسانه های شنیداری با تکیه بر حس شنوایی تهیه شده واز طریق شنیدن مورد استفاده قرار می گیرد. نظیر : بیان معلم،رادیو،صفحه های شنیداری معمولی ولیزری،تلفن،کارتهای شنیداری،نوارهای شنیداری وضبط صوت
3- رسانه های دیداری – شنیداری :در این طبقه از دو حس بینایی وشنوایی برای انتقال پیامها استفاده می شود :
• رسانه های دیداری- شنیداری ساکن شامل :کتاب ونوار ویا صفحه همراه،مجموعه عکس ونوار ویا صفحه همراه،مجوعه اسلاید ناطق،فیلم استریپ ناطق.
• رسانه های دیداری – شنیداری متحرک؛شامل :فیلم متحرک،تلویزیون،ویدئو،رایانه.
4- رسانه های چند حسی:
مخاطب رسانه های این طبقه باید از چند حس خود کمک بگیرد،به عبارت دیگر این رسانه ها بر چند حس مخاطب تأثیر می گذارند؛این طبقه به سه گروه زیر تقسیم می شود :
رسانه های سه بعدی نظیر : اشیاء واقعی،مدل،ماکت،میز شنی، منظره سه بعدی.
موقعیتهای آموزشی :شبیه سازیها،بازیهای آموزشی،انجمنهای علمی- هنری- ورزشی،فعالیتهای کتابخانه ای،تئاتر وتئاتر عروسکی،متخصصین ومنابع انسانی دیگر،بازدید از اماکن،گردشهای علمی و اردوها،فعالیتهای آزمایشگاهی وکارگاهی.
مجموعه های چند رسانه ای؛نظیر : آزمایشگاه زبان،برنامه های چند اسلایدی،نمایش فیلم واسلاید همزمان،بسته های آموزشی».
علاوه بر مواردی که اشاره شد؛در حال حاضر رسانه های آموزشی دیگری نیز پا به عرصه گذاشته اند که در مقایسه با رسانه های اشاره شده دارای ظرفیتها، مزیتها و فواید بهتر وبیشتری هستند؛رسانه های جدید نظیر چند رسانه ها،فرارسانه ها و انواع آموزشهای مبتنی بر شبکه(اینترنت) ضمن داشتن امتیازات رسانه های قدیمی تر،امتیازات فراوان دیگری نیز دارند.توسعه نرم افزاری وسخت افزاری به ما این اجازه را داده است که رسانه های آموزشی با کیفیت مناسب وبا کارآیی بالاتری را تولید کنیم.بوجود آمدن کامپیوترها وپیشرفت جهان در زمینه تکنولوژی اطلاعات وارتباطات نوید دگرگونی وتغییرات اساسی را در زمینه آموزش ویادگیری وبخصوص در زمینه تولید رسانه های آموزشی به ما می دهد.
کلمات کلیدی :
